Na rok 2022 przypada 200. rocznica urodzin oraz 140. rocznica śmierci patrona naszej uczelni. 29 października 2021 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podjął uchwałę w sprawie ustanowienia roku 2022 Rokiem Ignacego Łukasiewicza.
Patron Politechniki Rzeszowskiej
Ignacy Łukasiewicz był farmaceutą i przedsiębiorcą, pionierem przemysłu naftowego w Europie, z zainteresowania chemikiem i fizykiem. Był także działaczem niepodległościowym.
Urodził się 8 marca 1822 r. w Zadusznikach koło Mielca. W latach 1832–1836 uczęszczał do gimnazjum w Rzeszowie. Z powodów materialnych rozpoczął pracę w aptece w Łańcucie, a następnie podjął pracę w aptece Edwarda Hübla w Rzeszowie. W tamtym okresie zaczął również działać na rzecz niepodległej Polski, w związku z czym został aresztowany. Po wyjściu na wolność w 1848 r. rozpoczął pracę w aptece Piotra Mikolascha „Pod Gwiazdą”. W latach 1850–1852 studiował farmację w Krakowie i w Wiedniu, gdzie uzyskał tytuł magistra.
Jako pierwszy na świecie wykorzystał na skalę przemysłową ropę naftową. W latach 1852–1853, wspólnie z Janem Zehem, prowadził badania nad ropą naftową. Po jej oczyszczeniu uzyskał naftę świetlną, a w 1853 r. skonstruował pierwszą lampę naftową. Po raz pierwszy w praktyce oświetlenie naftowe zastosowano podczas operacji w szpitalu we Lwowie.
31 lipca 1853 r. jest symboliczną, oficjalną datą powstania polskiego przemysłu naftowego.
Na początku 1854 r. Ignacy Łukasiewicz przeniósł się do Gorlic, aby być bliżej terenów roponośnych. Wspólnie z Tytusem Trzecieskim w Bóbrce koło Krosna założył pierwszą na świecie spółkę naftową, a dwa lata później pierwszą na ziemiach polskich destylarnię ropy naftowej.
Ignacy Łukasiewicz wspierał finansowo ruchy narodowo-wyzwoleńcze, budował szkoły, kościoły, drogi i mosty. Stał na czele Krajowego Towarzystwa Naftowego. Założył Szkołę Koronkarską dla dziewcząt w Chorkówce, którą prowadziła jego żona, oraz system ubezpieczeń pracowników kopalni, czyli tzw. Kasę Bracką.
Ignacy Łukasiewicz zmarł w Chorkówce 7 stycznia 1882 r. i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Zręcinie.
Prezent od wydawnictwa Peter Lang GmbH
O polskojęzycznej biografii naszego patrona, której współautorami są: dr hab. Mariusz Ruszel, prof. PRz i dr hab. Grzegorz Zamoyski, prof. PRz z Zakładu Ekonomii Wydziału Zarządzania Politechniki Rzeszowskiej, pisaliśmy w aktualności z dnia 23 listopada 2021 r.
Ci sami autorzy wydali również monografię anglojęzyczną, zatytułowaną A Prometheus on a Human Scale – Ignacy Łukasiewicz.
Jak w recenzji książki pisze prof. Alison Frank Johnson z Centrum Studiów Europejskich Harvard University:
Praca znacznie wzbogaca istniejące studium w języku angielskim. Jako autor jedynej anglojęzycznej monografii naukowej poświęconej ogólnej historii galicyjskiego przemysłu naftowego, mogę zaświadczyć, że rękopis ten wnosi istotne i ważne informacje, szczegóły oraz głębię dociekań, których nie ma ani w mojej książce, ani w żadnej innej. Jej nowatorski wkład będzie bardzo cenny dla każdego, kto szuka naprawdę szczegółowego opisu dokonań Ignacego Łukasiewicza.
Drugi z recenzentów, prof. Krzysztof Broński z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie podkreśla zaś:
To opracowanie naukowe stanowi ciekawą i porywającą lekturę. Mogą z niego skorzystać nie tylko naukowcy i studenci, ale także wszyscy zainteresowani przemysłowym dziedzictwem kulturowym.
Książkę w twardej oprawie można zakupić m.in. na stronie wydawcy.
Na tej samej stronie można także pobrać za darmo pełny tekst publikacji (298 s.) w formatach: pdf, ePub i MOBI.
