Wydział Socjologiczno-Historyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Wydział Zarządzania Politechniki Rzeszowskiej, a także Polskie Towarzystwo Historii Gospodarczej w związku z przypadającą w 2017 r. osiemdziesiątą rocznicą podjęcia budowy COP zapraszają na dwudniową konferencję naukową „80 lat Centralnego Okręgu Przemysłowego. Od projektu Eugeniusza Kwiatkowskiego do procesów modernizacyjnych początku XXI wieku”.
Celem konferencji, która odbywać się będzie na Uniwersytecie Rzeszowskim w dniach 13-14 listopada 2017 r., będzie zarówno refleksja nad wydarzeniami z końca lat 30. XX wieku, jak również wskazanie na ciągłość zainicjowanych przed osiemdziesięciu laty przez Eugeniusza Kwiatkowskiego procesów modernizacyjnych. W sytuacji, gdy większość z podejmowanych w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego inwestycji lokowana była na terenie obecnej Polski południowo-wschodniej i dzisiejszego województwa podkarpackiego inicjatywa organizacji sesji przypominającej tamte osiągnięcia w sposób naturalny wychodzi ze strony dwóch największych uczelni akademickich regionu – Uniwersytetu Rzeszowskiego, od lat będącego wiodącym ośrodkiem badań naukowych z zakresu historii Polski południowo-wschodniej, oraz Politechniki Rzeszowskiej, stanowiącej żywy dowód wciąż obecnych w regionie tradycji Centralnego Okręgu Przemysłowego.
Centralny Okręg Przemysłowy był bezsprzecznie największym projektem modernizacyjnym Drugiej Rzeczypospolitej. Projektem wprawdzie niedokończonym, ale niezmiernie ważnym, dającym nadzieję i szansę na nowoczesność, która miała nadejść z realizacją przedstawionego w 1939 roku przez wicepremiera Eugeniusza Kwiatkowskiego piętnastoletniego planu rozwoju Polski.
Podstawowe bloki tematyczne podejmowane w ramach konferencji obejmować będą następujące zagadnienia:
- Geneza, uwarunkowania i budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego.
- Ludzie Centralnego Okręgu Przemysłowego.
- Centralny Okręg Przemysłowy w świadomości społecznej.
- COP jako narzędzie zmiany społecznej.
- Dzieje COP w okresie II wojny światowej.
- Przemiany gospodarcze i społeczne na terenach dawnego COP w okresie Polski Ludowej.
- Tradycje Okręgu Centralnego w latach transformacji systemowej.
Współprzewodniczący Komitetu Organizacyjnego Konferencji to: prof. dr hab. Grzegorz Ostasz, prorektor ds. Współpracy Międzynarodowej PRz i dr hab. Paweł Grata, prof. UR, dziekan Wydziału Socjologiczno-Historycznego UR.
W skład Rady Naukowej Konferencji wchodzą m.in.:
- dr hab. Kazimierz Badziak (Uniwersytet Łódzki)
- dr hab. Marian Marek Drozdowski (Polska Akademia Nauk)
- dr hab. Piotr Franaszek (Uniwersytet Jagielloński)
- dr hab. Marek Jabłonowski (Uniwersytet Warszawski)
- dr hab. Janusz Kaliński (Szkoła Główna Handlowa)
- dr hab. Sławomir Kamosiński, prof. UKW (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy)
- dr hab. Jan Kęsik (Uniwersytet Wrocławski)
- dr hab. Mirosław Kłusek (Uniwersytet Rolniczy w Krakowie)
- dr hab. Cecylia Leszczyńska, prof. UW (Uniwersytet Warszawski)
- dr hab. Rafał Matera, prof. UŁ (Uniwersytet Łódzki)
- dr hab. Włodzimierz Mędrzecki (Polska Akademia Nauk)
- dr hab. Wojciech Morawski (Szkoła Główna Handlowa)
- dr hab. Janusz Skodlarski (Uniwersytet Łódzki)
- dr hab. Janusz Żarnowski (Polska Akademia Nauk)
Szczegółowy program Konferencji:
Dzień pierwszy poniedziałek, 13 listopada, Uniwersytet Rzeszowski, bud. A0, s. 167
Sesja I Centralny Okręg Przemysłowy – geneza i znaczenie
godz. 12.00 – 14.00
- Dr Małgorzata Łapa (Uniwersytet Łódzki), Preludium do powstania Centralnego Okręgu Przemysłowego. Idea koncentracji przemysłu w „trójkącie bezpieczeństwa” i jej realizacja (1921-1936)
- Dr hab. Cecylia Leszczyńska, prof. UW (Uniwersytet Warszawski), Centralny Okręg Przemysłowy a problem dysproporcji cywilizacyjno-gospodarczych między Polską A i B
- Prof. dr hab. Kazimierz Badziak (Uniwersytet Łódzki), Dominacja polityki nad gospodarką. Inwestycje z funduszy państwowych ze szczególnym uwzględnieniem lat 1936-1939
- Prof. dr hab. Marian Marek Drozdowski (PAN Warszawa), Pozytywne i negatywne efekty budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego
- Prof. dr hab. Wojciech Morawski (Szkoła Główna Handlowa), Tradycje gospodarcze II Rzeczypospolitej – dwaj patroni, dwa obrządki
- Dr hab. Roman Macyra, prof. UAM, (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), Trzy próby industrializacji Polski: od COP-u po Gierkowskie otwarcie
Sesja II Uwarunkowania Centralnego Okręgu Przemysłowego
godz. 15.00 – 16.45
- Dr Krzysztof Popiński (Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu), Uwarunkowania ekonomiczne rozwoju polskiego przemysłu zbrojeniowego w latach 1936-1939
- Dr hab. Robert Jastrzębski (Uniwersytet Warszawski), Zagadnienia prawne powstania Centralnego Okręgu Przemysłowego
- Dr hab. Mirosław Kłusek, prof. UR (Uniwersytet Rolniczy w Krakowie), Ulgi inwestycyjne w Centralnym Okręgu Przemysłowym w świetle ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 r. o ulgach inwestycyjnych
- Dr Sylwia Straszak-Chandoha (Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu), Gospodarka rolna na obszarze Centralnego Okręgu Przemysłowego
- Prof. dr hab. Marek Jabłonowski (Uniwersytet Warszawski), Transport samochodowy w latach 1935–1936 w świetle akt Prezydium Rady Ministrów
- Dr Adam Czmuchowski (Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu), Ignacy Mościcki – od nauki do polityki
Sesja III Centralny Okręg Przemysłowy w świadomości społecznej
godz. 17.00 – 18.00
- Dr hab. Stanisław Kryński, prof. UR (Uniwersytet Rzeszowski), „Rzeszowskie” początki COP-u w reporterskim fleszu Melchiora Wańkowicza i Jerzego Ostrowskiego
- Dr Jarosław Kinal (Uniwersytet Rzeszowski), Etapy budowania marki "COP". Aspekty historyczne i społeczne
- Dr hab. Sławomir Kamosiński, prof. UKW (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), COP jako produkt miejsca i symbol uprzemysłowienia Polski
- Dr Przemysław Czechanowski (Instytut Kliometrii i Badań nad Transformacją), dr Regina Pacanowska (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), Ciągłość i zmiana w funkcjonowaniu firm i marek z terenów COP w okresie transformacji
Dzień drugi wtorek, 14 listopada, Uniwersytet Rzeszowski, bud. A1, Sala Senatu
Sesja IV Miasta i fabryki COP godz. 10.00 – 11.45
- Dr Arkadiusz Rzepkowski (Uniwersytet Łódzki), Przemiany w strukturze społecznej ludności Centralnego Okręgu Przemysłowego w latach 1937-1938
- Dr hab. Grzegorz Zamoyski, prof. PRz (Politechnika Rzeszowska), Trzy lata z dziejów miasta. Rzeszów w latach 1937-1939
- Prof. dr hab. Grzegorz Ostasz (Politechnika Rzeszowska), Copowskie osiedle robotnicze w Rzeszowie
- Dr Marcin Szymański (Uniwersytet Łódzki), Kapitał prywatny w Centralnym Okręgu Przemysłowym na przykładzie inwestycji w Baranowie realizowanej przez Towarzystwo Akcyjne Pabianickich Fabryk Wyrobów Bawełnianych „Krusche i Ender” w Pabianicach
- Dr hab. Piotr Zawada (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), Zakłady Chemiczne Organika Sarzyna – przykład inicjatywy gospodarczej zrealizowanej w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego. Studium przypadku
- Mgr inż. Joanna Figurska-Dudek (PWS-T Jarosław), Pionki i Nowa Dęba jako przykłady miast Centralnego Okręgu Przemysłowego – idea, historia a nowe możliwości rozwoju
Sesja V „Okruchy” COP-opowskich tradycji po II wojnie światowej godz. 12.00 – 14.00
- Dr Robert Andrzejczyk (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Wygaszenie francuskich roszczeń z tytułu kredytu udzielonego w Rambouillet (1945-1951)
- Dr hab. inż. arch. Marcin Furtak (Politechnika Krakowska), Dziedzictwo architektoniczne COP. Waloryzacja i elementy ochrony
- Dr inż. Anna Sikora (Politechnika Rzeszowska), Atrakcyjność turystyczna „nowych” miast COP na przykładzie Nowej Dęby
- Dr Grażyna Stojak (Uniwersytet Rzeszowski), Przemiany w architekturze i urbanistyce w Stalowej Woli w ocenie podkarpackich służb konserwatorskich
- Mgr Łukasz Paprotny, Tarnobrzeski Okręg Siarkowy – młody czy stary okręg przemysłowy?
- Dr inż. Anna Sikora, mgr inż. Magdalena Sęp (Politechnika Rzeszowska), Dynamika przekształceń struktury przestrzennej Tarnobrzega
- Dr hab. Paweł Grata, prof. UR (Uniwersytet Rzeszowski), Losy dawnych przedsiębiorstw COP w okresie transformacji ustrojowej. Wybrane przykłady
- Dr Małgorzata Lechwar, dr Grzegorz Wisz (Uniwersytet Rzeszowski), Klastry w procesie tworzenia ekosystemu innowacji obszarów przemysłowych